KLESZCZE są nosicielami niebezpiecznych chorób

Stanowią istotny problem medyczno-weterynaryjny ponieważ są wektorem dla wielu chorób zakaźnych (w Polsce największe znaczenie mają borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu). Przejawiają swoją aktywność od wczesnej wiosny do późnej jesieni. W trakcie sezonu możemy zaobserwować dwa okresy zwiększonej aktywności- pierwszy wiosną, gdy temperatury nocą zaczynają wzrastać oraz drugi na przełomie lata i jesieni. Kleszcze preferują lasy liściaste i mieszane oraz łąki.

Nie dysponujemy swoistymi metodami ochrony przed kleszczami w związku z tym wybierając się na spacer na łąkę czy do lasu należy zadbać o odpowiedni ubiór (długie spodnie, bluza z długim rękawem oraz nakrycie głowy) oraz stosować środki odstraszające kleszcze. Po spacerze należy dokładnie obejrzeć całe ciało ze szczególnym uwzględnieniem fałdów skórnych i owłosionej skóry głowy.

Jeżeli doszło do ukąszenia należy kleszcza usunąć za pomocą pęsety lub szczypczyków (w aptekach dostępna jest cała paleta różnych przyrządów do usuwania kleszczy). Jest to zabieg prosty, nie wymagający udziału personelu medycznego. Kleszcza należy złapać bezpośrednio przy skórze i następnie płynnym zdecydowanym ruchem usunąć (nie wykręcamy kleszcza!). Miejsce po ukąszeniu należy przemyć wodą z mydłem i następnie obserwować przez okres miesiąca pod kątem wystąpienia rumienia wędrującego (wczesny objaw boreliozy).

Niewielkie zaczerwienienie, obrzęk, grudka i świąd są normalnym objawem wynikającym z podrażnienia skóry i zazwyczaj ustępują samoistnie po kilku dniach. Jeżeli w trakcie usuwania kleszcza w skórze pozostał niewielki fragment aparatu gębowego nie ma powodu do niepokoju ponieważ zostanie on usunięty wraz z tworzącym się strupem.

Czego po ukąszeniu robić nie należy:

• smarowanie kleszcza tłuszczem, alkoholem
• przypalanie kleszcza
• badanie usuniętego kleszcza pod kątem obecności krętków boreliozy (zastosowanie antybiotyku przez lekarza na podstawie wyniku badania kleszcza nie powinno mieć miejsca!)
• rutynowe włączanie antybiotyku po ukąszeniu!
• rutynowe oznaczanie przeciwciał przeciwko B. burgdorferi u pacjenta bez objawów klinicznych choroby

Profilaktyka chorób odkleszczowych: Najistotniejsze znaczenie mają metody nieswoiste. Istotne znaczenie ma czas przebywania kleszcza w skórze żywiciela, ocenia się, że przy usunięciu do 24 godzin ryzyko transmisji zakażenia jest znikome. Nie dysponujemy szczepionką przeciw boreliozie. Istnieje skuteczna szczepionka przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu zarówno dla dzieci jak i dorosłych (szczepienie płatne nieobjęte Programem Szczepień Ochronnych). Możliwa jest profilaktyka poeksopzycyjna boreliozy w sytuacji mnogiego pokąszenia przez kleszcze w obszarze endemicznego występowania boreliozy (w Polsce województwa Podlaskie, Małopolskie, Warmińsko-mazurskie i Śląskie) u osób przybywających spoza tych obszarów. Profilaktyka polega na jednorazowym podaniu 200mg doksycykliny. Profilaktyka poekspozycyjna dotyczy jedynie osób dorosłych, brak profilaktyki dla dzieci.

lek. med. specjalista medycyny rodzinnej Kamil Kurza

MarMedicam
Centrum Medyczne
ul. Nadbrzeżna 12
43-600 Jaworzno
tel.: +48 511 077 897
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.